Σκιερά μονοπάτια, ποδηλατικές διαδρομές, οικογένειες σε πικνίκ, καταπράσινα τοπία, εντυπωσιακή αρχιτεκτονική και όμορφα κτίρια που γερνούν ξεχασμένα.
«Μα, δεν είναι ντροπή; Τόσο ωραία κτίρια, και να ρημάζουν έτσι; Σε οποιαδήποτε άλλη χώρα και αν βρίσκονταν, θα είχαν κάνει τουλάχιστον ένα μουσείο εδώ πέρα. Είναι κομμάτι της Ιστορίας στο κάτω κάτω, δεν είναι;».
Κυριακή μεσημέρι, έξω από το ανάκτορο, ο εντοπισμός του οποίου έχει αποδειχθεί δυσκολότερος απ’ ό,τι έμοιαζε αρχικά: έχουμε ρωτήσει, από το στρατόπεδο της Δεκέλειας μέχρι εδώ, πέντε διαφορετικούς ανθρώπους, που έχουν πέντε διαφορετικές απόψεις για το πού βρίσκεται.
Όταν καταφέρνουμε, τελικά, να το εντοπίσουμε, ακούμε σχεδόν τον ίδιο διάλογο κάθε λίγα βήματα: Πόσο αξιοποιήσιμο είναι, πόσο κρίμα τέτοια ομορφιά να πηγαίνει χαμένη, πότε επιτέλους θα γίνει εκείνο το πάρκο που συζητιόταν πριν από λίγο καιρό.
Κυριακάτικη κοσμοσυρροή
Μαμάδες με καροτσάκια, ζευγάρια με ποδήλατα, παρέες που απλώνουν τραπεζομάντηλα του πικνίκ κάτω από τα δέντρα, παιδιά που τρέχουν με τα σκυλάκια και τα ποδήλατά τους, ένας ζωγράφος που έχει στήσει το τελάρο του μπροστά από το ανάκτορο, ένας κύριος με τον εννιάχρονο γιο του που μας ρωτά αν είναι ακόμα επισκέψιμοι οι βασιλικοί τάφοι, «είχα έρθει τότε που πέθανε η Φρειδερίκη» λέει. Η μισή Αθήνα μοιάζει να είναι εδώ πάνω, στα μονοπάτια που ξεκινούν από την τριπλοκλειδωμένη κίτρινη καγκελόπορτα και διασχίζουν τα 42.000 στρέμματα των πρώην βασιλικών κτημάτων στο Τατόι.
Τι και αν χρειάζεται φαντασία για να μαντέψεις ότι η είσοδος βρίσκεται πίσω από μια μισοκατεστραμμένη κορδέλα που γράφει «Ελληνική Αστυνομία» και μία σκουριασμένη καγκελόπορτα, η οποία παραμένει πάντα κλειστή; Τι κι αν πρέπει να κάνεις ακροβατικά, αν είσαι για παράδειγμα μαμά με καροτσάκι, για να περάσεις από την τρύπα στο συρματόπλεγμα, που είναι τώρα πια η επίσημη είσοδος στο Τατόι; Κανείς δε μοιάζει να πτοείται.
Σε αποζημιώνουν, άλλωστε, οι διαδρομές, τα καταπράσινα τοπία, τα σπάνια δέντρα που φυτεύτηκαν εδώ στα τέλη του 19ου αιώνα για να δημιουργήσουν ένα δάσος σχεδόν εκ του μηδενός, η ησυχία που όσο περισσότερο σκέφτεσαι πως βρίσκεσαι μόλις 18 χιλιόμετρα μακριά από την Αθήνα τόσο περισσότερο σε εντυπωσιάζει, και η αρχιτεκτονική των πιο αναπάντεχων κτιρίων –από τους στάβλους μέχρι το οινοποιείο, και από το κτίριο της φρουράς μέχρι τον ξενώνα. «Τατόι» δεν είναι μόνο το ανάκτορο, αλλά σαράντα συνολικά κτίρια, εκ των οποίων τα εικοσιεννιά έχουν ανακηρυχθεί, δικαίως, διατηρητέα.
Σχέδια και… όνειρα για το Τατόι
Σύμφωνα με την μελέτη για την οποία πολύς ντόρος γίνεται τελευταία, εκείνη που έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα ο Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου της Αθήνας, το Τατόι, που ανήκει από το 2003 στο Ελληνικό Δημόσιο, θα (μπορούσε να) γίνει ένα περιαστικό-μητροπολιτικό πάρκο που θα εκτείνεται σε 23.500 στρέμματα, από το σύνολο των 42.000 του κτήματος. Το πάρκο θα είναι επισκέψιμο όλες τις ημέρες της εβδομάδας, ενώ εντός του προτείνεται να λειτουργήσουν δύο μουσεία: ένα στο κτίριο των ανακτόρων και ένα στο κτίριο της φρουράς των ταφικών μνημείων.
Προβλέπεται, επίσης, να επαναλειτουργήσει το οινοποιείο που κάποτε λέγεται ότι παρήγαγε ένα από τα καλύτερα κρασιά της Αθήνας, και η μονάδα μεταποίησης γαλακτοκομικών προϊόντων. Στην πρόταση, τέλος, περιλαμβάνεται η λειτουργία και άλλων χώρων αναψυχής με αναβάθμιση των υπαρχόντων, καθώς και η κατασκευή περισσότερων διαδρομών και ποδηλατόδρομων.
Μέχρι να γίνουν όλα αυτά…
Εμείς βεβαιωνόμαστε πως έχουμε διαθέσιμη μνήμη στη φωτογραφική μηχανή, φορτώνουμε τα καλαθάκια του πικνίκ και τα ποδήλατα στο αυτοκίνητο –οι πιο γενναίοι εξ ημών ξεκινούν την διαδρομή με το ποδήλατο, από τον ηλεκτρικό σταθμό της Κηφισιάς– και ανηφορίζουμε για να απολαύσουμε ένα τοπίο που, παρ’ όλες του τις ελλείψεις και την εγκατάλειψη, παραμένει ό,τι κοντινότερο έχει να επιδείξει η Αθήνα σε εξοχή.
Την «είσοδο» των κτημάτων θα την βρείτε ανεβαίνοντας από τον κόμβο της Βαρυμπόμπης, και αρκετά αφού περάσετε την αεροπορική βάση της Δεκέλειας στη λεωφόρο Τατοΐου, στο δεξί σας χέρι –θα δείτε είτε την κόκκινη κορδέλα της Ελληνικής Αστυνομίας, είτε την ουρά από παρκαρισμένα αυτοκίνητα. Εναλλακτικά, συμβουλευτείτε αυτόν τον χάρτη. Μην πτοηθείτε από την επτασφράγιστη με λουκέτο πύλη: κοιτάξτε στα αριστερά, και θα δείτε ένα σημείο όπου το συρματόπλεγμα έχει πέσει –αυτή είναι η επίσημη είσοδος του κτήματος.
Αν, πάλι, δεν προβλέψετε τα καλαθάκια του πικνίκ, και πεινάσετε βγαίνοντας από τα κτήματα, μία από τις καλύτερες προτάσεις (που διαφέρει από τις κλασικές χασαποταβέρνες οι οποίες παρατάσσονται εκατέρωθεν όλων των λεωφόρων-εισόδων της Πάρνηθας) βρίσκεται στα 10 λεπτά οδήγησης: ο Λάμπρος, στο Κατσιμίδι, σερβίρει τέλεια, ζουμερά παϊδάκια, με τζατζίκι-δυναμίτη και τραγανές, σπιτικές τηγανιτές πατάτες στην σκιερή αυλή του (ή πλάι στο αναμμένο τζάκι, αν ποτέ ο καιρός ψυχράνει), προς περίπου 15-20€ το άτομο.
